-
1 labor
labor (old labōs, T., S., Ct.), ōris, m [3 LAB-], labor, toil, exertion: ingenium ab labore proclive ad lubidinem, T.: quanto labore partum: non intermissus remigandi, Cs.: res est magni laboris: ad incertum casum labor impenditur: multum operae laborisque consumere: laborem exanclare: se in magnis laboribus exercere: patiens laborum, S.: summi laboris esse, capable of great exertion, Cs.: magni formica laboris, H.: victus suppeditabatur sine labore: quantum meruit labor, Iu.: numerentur labores, be valued, Iu.: quae (loca) capere labor erat, a hard task, L.— Drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering: ex eo quem capit Laborem! T.: Mox et frumentis labor additus, V.: secundis laboribus pubes crevit, successful battles, H.: castrorum labores, Iu.: Lucinae labores, V.: iucundi acti labores: labores solis, eclipses of the sun, V.: lunae labores, V.—Of plants: hunc perferre laborem, the work of growth, V.— A work, product of labor: ita multorum mensium labor interiit, Cs.: Hic labor ille domūs, V.: Polycliti Multus, Iu.—Person.: Labōs, Toil, the genius of toil, V.* * *Ilabi, lapsus sum V DEPslip, slip and fall; slide, glide, drop; perish, go wrongIIeffort, labor, toil, exertion, work; suffering, distress, hardship -
2 aerumna
aerumna ae, f [cf. īra], toil, hardship, distress, trouble, tribulation: alqm expedire his aerumnis, T.: rem p. servare aerumnā: multae, H.: mors aerumnarum requies, S.* * *toil, task, labor; hardship, trouble, affliction, distress, calamity -
3 operor
operor ātus, ārī, dep. [opus], to work, labor, toil, take pains, be busied, devote oneself: in cute curandā, H.: rei p., L.: Conubiis arvisque novis, V.: studio operatus inhaesi, engrossed, O.—Of religious observances, to perform, attend, offer: iustis operata sacris, H.: superstitionibus, L.: matutinis festa lucernis, Iu.—To serve, do honor, render sacrifice: Cereri laetis operatus in herbis, V.: tibi operata resolvimus ora, devoted to thee, O.* * *operari, operatus sum V DEPlabor, toil, work; perform (religious service), attend, serve; devote oneself -
4 esudo
I. II. A.Lit.:B.cum oliva, quicquid habuit amurcae, exsudavit,
Col. 12, 50, 3:acidum liquorem (caseus),
id. 7, 8, 4:sucum (arbor),
Plin. 24, 9, 37, § 57:esudatus liquor,
Cael. Aur. Acut. 2, 16, 97.—Trop., to perform with sweating or toil, to toil through, undergo (= agere, acquirere multo sudore):causas,
Hor. S. 1, 10, 28; cf.:ingens certamen,
Liv. 4, 13, 4:labores,
Sil. 3, 531; Amm. 15, 5. -
5 exsudo
I. II. A.Lit.:B.cum oliva, quicquid habuit amurcae, exsudavit,
Col. 12, 50, 3:acidum liquorem (caseus),
id. 7, 8, 4:sucum (arbor),
Plin. 24, 9, 37, § 57:esudatus liquor,
Cael. Aur. Acut. 2, 16, 97.—Trop., to perform with sweating or toil, to toil through, undergo (= agere, acquirere multo sudore):causas,
Hor. S. 1, 10, 28; cf.:ingens certamen,
Liv. 4, 13, 4:labores,
Sil. 3, 531; Amm. 15, 5. -
6 labor
1.lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.I.Lit.A.In gen.1.Of living beings:2.non squamoso labuntur ventre cerastae,
Prop. 3 (4), 22, 27:per sinus crebros et magna volumina labens,
Ov. M. 15, 721:pigraque labatur circa donaria serpens,
Ov. Am. 2, 13, 13:ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,
Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:ut rate felice pacata per aequora labar,
Ov. H. 10, 65:dum Stygio gurgite labor,
id. M. 5, 504:tua labens navita aqua,
Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,
Verg. A. 6, 202:vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,
id. ib. 4, 223:pennis lapsa per auras,
Ov. M. 8, 51:labere, nympha, polo,
Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:labor, io! cara lumina conde manu,
Ov. A. A. 7, 342:labitur infelix (equus),
Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:labitur exsanguis,
Verg. A. 11, 818; 5, 181:super terram,
Ov. M. 13, 477:equo,
Hor. S. 2, 1, 15:temone,
Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:in vulnera,
id. 7, 604:in colla mariti,
Val. Fl. 2, 425:alieno vulnere,
Luc. 2, 265:in rivo,
Cic. Fat. 3, 5:pondere lapsi pectoris arma sonant,
Luc. 7, 572.—Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,
Verg. A. 3, 243.—Of things:B.splendida signa videntur labier,
Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:umor in genas Furtim labitur,
Hor. C. 1, 13, 7:stellas Praecipites caelo labi,
Verg. G. 1, 366:perque genas lacrimae labuntur,
Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:lapsi de fontibus amnes,
id. ib. 13, 954; cf.:catenae lapsae lacertis sponte sua,
id. ib. 3, 699:lapsuram domum subire,
about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,
Verg. A. 6, 310:ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,
Prop. 4 (5), 4, 64:lapsis repente saxis,
Tac. A. 4, 59:ab arbore ramus,
Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:labentes, oculos condere,
Ov. Tr. 3, 3, 44:lumina,
Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—Transf.1.To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:2.labitur uncta vadis abies,
Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,
id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:a dispositione ad elocutionis praecepta labor,
Quint. 7, 10, 17.—To slip away, escape:II.lapsus custodiā,
Tac. A. 5, 10; 11, 31:e manibus custodientium lapsus,
Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—Trop.A.In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:B.ilico res foras labitur,
Plaut. Trin. 2, 1, 21:brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,
Cic. Or. 57; 56:sed labor longius, ad propositum revertor,
id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:labitur occulte fallitque volubilis aetas,
Ov. Am. 1, 8, 49:labi somnum sensit in artus,
id. M. 11, 631:nostro illius labatur pectore vultus,
Verg. E. 1, 64.—In partic.1.Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):2.ne adjectae voces laberentur atque errarent,
Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—Of time, to glide, pass away, elapse:3.eheu fugaces labuntur anni,
Hor. C. 2, 14, 2:anni tacite labentis origo,
Ov. F. 1, 65:labentia tempora,
id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:aetas labitur,
Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:4.cetera nasci, occidere, fluere, labi,
Cic. Or. 3, 10:labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,
id. Phil. 2, 21, 51:equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,
id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:sustinuit labentem aciem Antonius,
Tac. H. 3, 23:vidi labentes acies,
Prop. 4 (5), 2, 53:eo citius lapsa res est,
Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:fides lapsa,
Ov. H. 2, 102:labentur opes,
will be lost, Tib. 1, 6, 53:res,
Lucr. 4, 1117:hereditas lapsa est,
Dig. 4, 4, 11, § 5.—To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:5.hoc munere,
Sil. 7, 740:facultatibus,
to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:mente,
to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:lapsae mentis error,
Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —To fall into or upon, to come or turn to:6.labor eo, ut assentiar Epicuro,
Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:ad opinionem,
id. Ac. 2, 45, 138:in adulationem,
Tac. A. 4, 6:in gaudia,
Val. Fl. 6, 662:in vitium,
Hor. Ep. 2, 1, 94.—To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:7.labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,
Cic. Off. 1, 6, 18:in aliqua re labi et cadere,
id. Brut. 49, 185:in minimis tenuissimisque rebus,
id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:lapsus est per errorem suum,
id. Q. Fr. 3, 9, 8:consilio,... casu,
id. Agr. 2, 3, 6:propter inprudentiam,
Caes. B. G. 5, 3:in officio,
Cic. Tusc. 2, 4, 12:in verbo,
Ov. Am. 2, 8, 7:ne verbo quidem labi,
Plin. Ep. 2, 3:it vera ratione,
Lucr. 2, 176.—Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):2.lapsorum fratrum petulantia,
Cypr. Ep. 30, 1 al.lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).I.Lit.:B.ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,
Ter. And. 1, 1, 51:haud existimans quanto labore partum,
id. Phorm. 1, 1, 12:interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,
Cic. Tusc. 2, 15, 35:corporis,
id. Cael. 17, 39:res est magni laboris,
id. de Or. 1, 33, 150:laborem sibi sumere et alteri imponere,
id. Mur. 18, 38:sumptum et laborem insumere in rem aliquam,
id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:multum operae laborisque consumere,
id. de Or. 1, 55, 234:laborem sustinere,
id. Att. 1, 17, 6:exantlare,
id. Ac. 2, 34, 108:suscipere,
id. Opt. Gen. Or. 5, 13:subire,
id. Att. 3, 15, 7:capere,
id. Rosc. Com. 16, 49:labores magnos excipere,
id. Brut. 69, 243:se in magnis laboribus exercere,
id. Arch. 11, 28:summi laboris esse,
capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:laborem levare alicui,
Cic. Or. 34, 120:detrahere,
id. Fam. 3, 6, 5:ex labore se reficere,
Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:victus suppeditabatur sine labore,
Cic. Sest. 48, 103:non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,
Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:nullo labore,
Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:quantum meruit labor,
Juv. 7, 216:reddere sua dona labori,
id. 16, 57:numerenter labores,
be valued, id. 9, 42.—In partic.1.Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;2.si id facietis, levior labos erit,
Plaut. Capt. 2, 1, 2:propter meum caput labores homini evenisse optumo,
id. ib. 5, 1, 25:cum labore magno et misere vivere,
id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:hoc evenit in labore atque in dolore,
id. ib. 2, 3, 20:vel in labore meo vel in honore,
Cic. Fam. 15, 18:Iliacos audire labores,
Verg. A. 4, 78:mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,
id. G. 1, 150:belli labores,
id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;12, 727: labor militiae,
Juv. 16, 52:castrorum labores,
id. 14, 198:Lucinae labores,
Verg. G. 4, 340:cor de labore pectus tundit,
Plaut. Cas. 2, 6, 63:hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,
Scrib. 227:litterarius, = opus,
Aug. Conf. 9, 2;id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,
id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,
Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:maximus autem earum (apium) labor est initio veris,
Col. 9, 13, 2.—Prov.:jucundi acti labores,
Cic. Fin. 2, 32, 105:suavis laborum est praeteritorum memoria,
id. ib. —Poet.a.Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,b.defectus solis varios lunaeque labores,
id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —Of plants:3.hunc laborem perferre,
i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—II.Meton., of the products of labor.a.Work, workmanship of an artist ( poet.):b.operum,
Verg. A. 1, 455:hic labor ille domūs,
id. ib. 6, 27:nec non Polycleti multus ubique labor,
Juv. 8, 104. —Of cultivated plants, crops, etc.:c.ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,
Verg. G. 1, 325; cf.:haec cum sint hominumque boumque labores,
id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193. -
7 Labos
1.lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.I.Lit.A.In gen.1.Of living beings:2.non squamoso labuntur ventre cerastae,
Prop. 3 (4), 22, 27:per sinus crebros et magna volumina labens,
Ov. M. 15, 721:pigraque labatur circa donaria serpens,
Ov. Am. 2, 13, 13:ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,
Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:ut rate felice pacata per aequora labar,
Ov. H. 10, 65:dum Stygio gurgite labor,
id. M. 5, 504:tua labens navita aqua,
Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,
Verg. A. 6, 202:vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,
id. ib. 4, 223:pennis lapsa per auras,
Ov. M. 8, 51:labere, nympha, polo,
Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:labor, io! cara lumina conde manu,
Ov. A. A. 7, 342:labitur infelix (equus),
Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:labitur exsanguis,
Verg. A. 11, 818; 5, 181:super terram,
Ov. M. 13, 477:equo,
Hor. S. 2, 1, 15:temone,
Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:in vulnera,
id. 7, 604:in colla mariti,
Val. Fl. 2, 425:alieno vulnere,
Luc. 2, 265:in rivo,
Cic. Fat. 3, 5:pondere lapsi pectoris arma sonant,
Luc. 7, 572.—Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,
Verg. A. 3, 243.—Of things:B.splendida signa videntur labier,
Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:umor in genas Furtim labitur,
Hor. C. 1, 13, 7:stellas Praecipites caelo labi,
Verg. G. 1, 366:perque genas lacrimae labuntur,
Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:lapsi de fontibus amnes,
id. ib. 13, 954; cf.:catenae lapsae lacertis sponte sua,
id. ib. 3, 699:lapsuram domum subire,
about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,
Verg. A. 6, 310:ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,
Prop. 4 (5), 4, 64:lapsis repente saxis,
Tac. A. 4, 59:ab arbore ramus,
Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:labentes, oculos condere,
Ov. Tr. 3, 3, 44:lumina,
Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—Transf.1.To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:2.labitur uncta vadis abies,
Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,
id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:a dispositione ad elocutionis praecepta labor,
Quint. 7, 10, 17.—To slip away, escape:II.lapsus custodiā,
Tac. A. 5, 10; 11, 31:e manibus custodientium lapsus,
Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—Trop.A.In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:B.ilico res foras labitur,
Plaut. Trin. 2, 1, 21:brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,
Cic. Or. 57; 56:sed labor longius, ad propositum revertor,
id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:labitur occulte fallitque volubilis aetas,
Ov. Am. 1, 8, 49:labi somnum sensit in artus,
id. M. 11, 631:nostro illius labatur pectore vultus,
Verg. E. 1, 64.—In partic.1.Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):2.ne adjectae voces laberentur atque errarent,
Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—Of time, to glide, pass away, elapse:3.eheu fugaces labuntur anni,
Hor. C. 2, 14, 2:anni tacite labentis origo,
Ov. F. 1, 65:labentia tempora,
id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:aetas labitur,
Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:4.cetera nasci, occidere, fluere, labi,
Cic. Or. 3, 10:labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,
id. Phil. 2, 21, 51:equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,
id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:sustinuit labentem aciem Antonius,
Tac. H. 3, 23:vidi labentes acies,
Prop. 4 (5), 2, 53:eo citius lapsa res est,
Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:fides lapsa,
Ov. H. 2, 102:labentur opes,
will be lost, Tib. 1, 6, 53:res,
Lucr. 4, 1117:hereditas lapsa est,
Dig. 4, 4, 11, § 5.—To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:5.hoc munere,
Sil. 7, 740:facultatibus,
to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:mente,
to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:lapsae mentis error,
Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —To fall into or upon, to come or turn to:6.labor eo, ut assentiar Epicuro,
Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:ad opinionem,
id. Ac. 2, 45, 138:in adulationem,
Tac. A. 4, 6:in gaudia,
Val. Fl. 6, 662:in vitium,
Hor. Ep. 2, 1, 94.—To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:7.labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,
Cic. Off. 1, 6, 18:in aliqua re labi et cadere,
id. Brut. 49, 185:in minimis tenuissimisque rebus,
id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:lapsus est per errorem suum,
id. Q. Fr. 3, 9, 8:consilio,... casu,
id. Agr. 2, 3, 6:propter inprudentiam,
Caes. B. G. 5, 3:in officio,
Cic. Tusc. 2, 4, 12:in verbo,
Ov. Am. 2, 8, 7:ne verbo quidem labi,
Plin. Ep. 2, 3:it vera ratione,
Lucr. 2, 176.—Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):2.lapsorum fratrum petulantia,
Cypr. Ep. 30, 1 al.lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).I.Lit.:B.ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,
Ter. And. 1, 1, 51:haud existimans quanto labore partum,
id. Phorm. 1, 1, 12:interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,
Cic. Tusc. 2, 15, 35:corporis,
id. Cael. 17, 39:res est magni laboris,
id. de Or. 1, 33, 150:laborem sibi sumere et alteri imponere,
id. Mur. 18, 38:sumptum et laborem insumere in rem aliquam,
id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:multum operae laborisque consumere,
id. de Or. 1, 55, 234:laborem sustinere,
id. Att. 1, 17, 6:exantlare,
id. Ac. 2, 34, 108:suscipere,
id. Opt. Gen. Or. 5, 13:subire,
id. Att. 3, 15, 7:capere,
id. Rosc. Com. 16, 49:labores magnos excipere,
id. Brut. 69, 243:se in magnis laboribus exercere,
id. Arch. 11, 28:summi laboris esse,
capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:laborem levare alicui,
Cic. Or. 34, 120:detrahere,
id. Fam. 3, 6, 5:ex labore se reficere,
Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:victus suppeditabatur sine labore,
Cic. Sest. 48, 103:non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,
Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:nullo labore,
Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:quantum meruit labor,
Juv. 7, 216:reddere sua dona labori,
id. 16, 57:numerenter labores,
be valued, id. 9, 42.—In partic.1.Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;2.si id facietis, levior labos erit,
Plaut. Capt. 2, 1, 2:propter meum caput labores homini evenisse optumo,
id. ib. 5, 1, 25:cum labore magno et misere vivere,
id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:hoc evenit in labore atque in dolore,
id. ib. 2, 3, 20:vel in labore meo vel in honore,
Cic. Fam. 15, 18:Iliacos audire labores,
Verg. A. 4, 78:mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,
id. G. 1, 150:belli labores,
id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;12, 727: labor militiae,
Juv. 16, 52:castrorum labores,
id. 14, 198:Lucinae labores,
Verg. G. 4, 340:cor de labore pectus tundit,
Plaut. Cas. 2, 6, 63:hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,
Scrib. 227:litterarius, = opus,
Aug. Conf. 9, 2;id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,
id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,
Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:maximus autem earum (apium) labor est initio veris,
Col. 9, 13, 2.—Prov.:jucundi acti labores,
Cic. Fin. 2, 32, 105:suavis laborum est praeteritorum memoria,
id. ib. —Poet.a.Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,b.defectus solis varios lunaeque labores,
id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —Of plants:3.hunc laborem perferre,
i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—II.Meton., of the products of labor.a.Work, workmanship of an artist ( poet.):b.operum,
Verg. A. 1, 455:hic labor ille domūs,
id. ib. 6, 27:nec non Polycleti multus ubique labor,
Juv. 8, 104. —Of cultivated plants, crops, etc.:c.ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,
Verg. G. 1, 325; cf.:haec cum sint hominumque boumque labores,
id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193. -
8 ad-labōrō (all-)
ad-labōrō (all-) —, —, āre, to labor, toil: ore adlaborandum est tibi, ut, etc., H. — With dat, to add to by labor: myrto nihil adlabores, H. -
9 cassis
cassis is, m [SCAD-], a hunting-net, snare, toil: viso casse, O.—Usu. plur: (cervos) cassibus agitare, V.: ponere, O.— A spider's web: in foribus suspendit aranea casses, V.* * *Ihelmet (metal); wearer of a helmet; war, active serviceIIhunting net (often pl.); spider's web; snare, trap -
10 ē-lūcubrō
ē-lūcubrō āvī, ātus, āre, to work out at night, toil over: librum, Ta.: causae tamquam elucubratae, well prepared. -
11 ēlūcubror
ēlūcubror ātus, ārī, dep. [elucubro], to work out at night, toil over: epistulam.* * *elucubrari, elucubratus sum V DEPcompose at night; burn the midnight oil over, spend the night working -
12 ex-sūdō or exūdō
ex-sūdō or exūdō āvī, ātus, āre, to ooze, exude: exsudat inutilis umor, V. — To perform with sweating, toil through, undergo: causas, H.: certamen, L. -
13 lābor
lābor lapsus, ī (lābier, H.), dep. [2 LAB-], to glide, slide, move, slip, float, pass, flow: Per sinūs, in folds, O.: Ille inter vestīs et levia pectora lapsus Volvitur, V.: Ut rate felici pacata per aequora labar, O.: sidera, quae vagā ratione labuntur: Labere, nympha, polo, from heaven, V.: e manibus custodientium lapsus, escaped, Cu.— To sink, fall: Labitur exsanguis, V.: super terram, O.: in rivo: levi sanguine, slip, V.: pede lapsus, stumbling, H.: umor in genas Furtim labitur, H.: Perque genas lacrimae labuntur, O.: multa in silvis Lapsa cadunt folia, V.: labentes oculos condere, falling, O.—Fig., to move gently, be led insensibly, glide, pass, elapse: sed labor longius, ad propositum revertar, am led: ad opinionem: in vitium, H.: oratio placide labitur: labi somnum sensit in artūs, O.: nostro illius labatur pectore voltus, be lost, V.: Eheu fugaces Labuntur anni, H.: lustris labentibus, V.: forte lapsa vox, Ta. — To sink, incline, decline, begin to fall, go to ruin, perish: quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. C.: equitem Romanum labentem excepit: eo citius lapsa res est, L.: fides lapsa, O.: lapsis quaesitum oracula rebus, for our ruined condition, V.: hac spe lapsus, deceived in, Cs.— To fall into error, be mistaken, err, mistake, commit a fault: rex Iugurthae scelere lapsus, S.: in aliquā re: propter inprudentiam, Cs.: in officio.* * *Ilabi, lapsus sum V DEPslip, slip and fall; slide, glide, drop; perish, go wrongIIeffort, labor, toil, exertion, work; suffering, distress, hardship -
14 labōrifer
labōrifer fera, ferum, adj. [2 labor+1 FER-], labor-bearing, toil-enduring: iuvencus, O.* * *laborifera, laboriferum ADJ -
15 labōrō
labōrō āvī, ātus, āre [2 labor], to labor, take pains, endeavor, exert oneself, strive: ne labora, T.: sibi: frustra laboret Ausus idem, H.: in spem, O.: quid est, in quo se laborasse dicit? in durā humo, O.: in omni gente, in behalf of, Iu.: pro salute meā: laborabat, ut reliquas civitates adiungeret, Cs.: id laborare, ut deberent, etc., S.: ut honore dignus essem, laboravi: te ut miretur turba, H.: et sponsio illa ne fieret, laborasti: quem perspexisse laborant, H.: si sociis fidelissimis prospicere non laboratis: brevis esse, H.: ne quaerere quidem de tantā re, N.—With acc, to work out, work at, produce by toil, elaborate, form, make, prepare, cultivate: quale non perfectius Meae laborarint manūs, H.: Arte laboratae vestes, V.: laborata Ceres, bread, V.: frumenta ceterosque fructūs, Ta.— To suffer, labor under, be oppressed, be afflicted, be troubled: sine febri: e dolore, T.: ex pedibus: ex renibus: ex inscientiā: ex aere alieno laborare, be oppressed with debt, Cs.: a re frumentariā, Cs.: laborantes utero puellae, H.: horum morborum aliquo: pestilentiā laboratum est, L.— To grieve, be in trouble, be vexed, be concerned, be solicitous, be anxious: nihil laboro, nisi ut salvus sis: sponsio illa ne fieret laborasti: de quibus ego antea laborabam, ne, etc.: his de rebus eo magis laboro, quod, etc.: tuā causā: Neglegens ne quā populus laborat, H.: in re familiari: in uno, i. e. love, H.: cuius manu sit percussus, non laboro, do not concern myself.—To be in distress, be in difficulty, undergo danger: suis laborantibus succurrere, Cs.: laborantibus suis auxilio fore, S.: ut utraque (triremis) ex concursu laborarent, Cs.: cum luna laboret, is eclipsed: laboranti succurrere lunae, Iu.: Silvae laborantes, groaning, H.* * *laborare, laboravi, laboratus Vwork, labor; produce, take pains; be troubled/sick/oppressed, be in distress -
16 luctāmen
luctāmen inis, n [luctor], a wrestling, toil, exertion: remo ut luctamen abesset, V.* * *struggling, exertion -
17 mōlior
mōlior ītus, īrī, dep. [moles], to make exertion, exert oneself, endeavor, struggle, strive, toil: in demoliendo signo: Dum moliuntur annus est, T.— To labor upon, set in motion, work, ply: nulla opera: validam in vitīs bipennem, wield, V.: ancoras, weigh anchor, L.: terram aratro, till, V.: portas, try, L.: clausum aditum domūs, Cu.: habenas, guide, V.: fulmina dextra, hurl, V.— To set out, start, depart: dum (naves) moliuntur a terrā, L. — To set in motion, bestir, rouse, cause to remove, displace, start: montes suā sede, L.: classem, V.: corpora ex somno, L.— To build, make, erect, construct: muros, V.: atrium, H.: locum, prepares, V.—Fig., to endeavor to do, undertake, attempt, set about, be busy with: multa simul, S.: ea, quae agant, cum labore operoso, perform: (hasta) viam clipei molita per oras, made its way, V.: inde datum molitur iter, V.: animum, form, O.: laborem, undertake, V.: aliquid calamitatis filio, contrive: pestem patriae nefarie: insidias avibus, lay snares, V.: triumphos, O.: moram, occasion, V.: de occupando regno moliens, striving to usurp: apud iudices oratione molienda sunt amor, odium, etc., are to be excited: fidem moliri coepit, disturb, L.: redire molientem (Antonium) reppulistis: Reicere vestem molibar, O.: adversus fortunam, to struggle, Ta.: consiliis res externas, Ta.* * *moliri, molitus sum V DEPstruggle, labor, labor at; construct, build; undertake, set in motion, plan -
18 opus
opus eris, n [2 AP-], work, labor, toil: Quod in opere faciundo operae consumis tuae, in doing your work, T.: grave Martis, military service, V.: (Graeci) opus quaerunt, seek (literary) employment: Sunt quibus unum opus est urbem celebrare, H.: magnum: dies Longa videtur opus debentibus, H.: naturā et opere munitus, art, Cs.—A product of labor, work, structure, public building, fortification: opere castrorum perfecto, Cs.: opus fieri (of a wall), N.: Mutinam operibus munitionibusque saepsit: Regis opus (of a harbor), H.—A work, book, composition, essay: habeo opus magnum in manibus: Fac opus appareat: ultra Legem tendere opus, H.—Artistic work, workmanship, art: quarum iste non opere delectabatur, sed pondere: haec omnia antiquo opere.—A deed, action, achievement: Hoc virtutis opus, V.—Abl. in adverb. phrases, māgnō opere, tantō opere, quantō opere, see māgnōpere, tantōpere, quantōpere.—Rarely with nimio: haec opera Graecos homines nimio opere delectant, excessively.—A working, effect: opus meae bis sensit Telephus hastae, O.—The subject of work, stuff, material: Seu digitis subigebat opus, O.—Fig., in nom. and acc. in phrases with the verb sum, work, business, need, want, necessity: longius, quam quoad opus est, procedetur, than the occasion requires: Sic opus est, O.: quae bello opus erant, S.: dux nobis et auctor opus est, we need a leader: omnia, quae tibi essent opus: quod ipsi opus esse videretur, censere, expedient: quorsum est opus? what for? H.: quae curando volneri opus sunt, L.: magistratibus opus est, there is need of: Cognati, quīs te salvo est opus, to whom your safety is important, H.: haud mihi vitā Est opus hac, I have no business with, etc., H.: Plus scis quid facto opus est, what must be done, T.: tantum modo incepto opus est, to make a beginning, S.: maturato opus est, haste is necessary, L.: ita dictu opus est, I must say, T.: quanti argenti opus fuit, L.: quid opus est de Dionysio adfirmare?: dixit id consilium sciri non opus esse, inexpedient: nil opus est te Circumagi, H.* * *need; work; fortifications (pl.), worksopus est -- is useful, beneficial
-
19 plaga
plaga ae, f [PARC-], a hunting-net, snare, gin: tabulam tamquam plagam ponere: in plagam cervus venit, O.—Usu. plur: tendere plagas: extricata densis Cerva plagis, H.: Nexilibus plagis silvas ambit, O.—Fig., a snare, trap, toil: hanc ergo plagam effugi: quas plagas ipsi contra se texuerunt: Antonium conieci in Caesaris plagas. — A stretch of country, region, quarter, zone, tract: aetheria, the ethereal regions, V.: caeli scrutantur plagas, C. poët.: plagae Quattuor, zones, V.: ad orientis plagam, Cu.: plaga una continuit ceteros in armis, one canton, L.* * *Ihunting net, web, trap; tract/region/quarter; expanse of country/sea; coverletIIstroke, blow, stripe, cut, thrust; wound/gash, injury; misfortune; impression -
20 pulvis
pulvis eris, m or (rarely) f [1 PAL-], dust, powder: multus in calceis: pulveris vim magnam animadvortunt, S.: qui (ventus) nubes pulveris vehit, L.: nigro glomerari pulvere nubem, V.: pulverem Olympicum Conlegisse, H.: pulvere sparsi iuvenes, Ph.: caeco pulvere campus Miscetur, V.: pulverem excutere, O.: numquam eruditum illum pulverem attigistis, i. e. drew geometrical figures in sand: quas (formas) in pulvere descripserat, L.: amomi, powder, O.: carbonis, coal-dust, O.: Etrusca, earth, Pr.: Pulvis et umbra sumus, ashes, H.: hibernus, i. e. a dry winter, V.: duces Non indecoro pulvere sordidi, i. e. the dust of a successful campaign, H.—Prov.: sulcos in pulvere ducere, i. e. to labor to no purpose, Iu.— A scene of action, field, arena: doctrinam in solem atque in pulverem produxit, i. e. before the public: Inque suo noster pulvere currat equus, on his own field, O.: domitant in pulvere currūs, V.— Toil, effort, labor: condicio dulcis sine pulvere palmae, H.: patiens pulveris atque solis, H.* * *dust, powder; sand
См. также в других словарях:
Toil — Toil, n. [OE. toil turmoil, struggle; cf. OD. tuyl labor, work. See {Toil}, v.] Labor with pain and fatigue; labor that oppresses the body or mind, esp. the body. [1913 Webster] My task of servile toil. Milton. [1913 Webster] After such bloody… … The Collaborative International Dictionary of English
toil — toil1 [toil] vi. [ME toilen < Anglo Fr toiler, to strive, dispute < OFr toeillier, to pull about, begrime < L tudiculare, to stir about < tudicula, small machine for bruising olives < tudes, mallet < base of tundere, to beat… … English World dictionary
Toil — Toil, n. [F. toiles, pl., toils, nets, fr. toile cloth, canvas, spider web, fr. L. tela any woven stuff, a web, fr. texere to weave. See {Text}, and cf. {Toilet}.] A net or snare; any thread, web, or string spread for taking prey; usually in the… … The Collaborative International Dictionary of English
Toil — Toil, v. i. [imp. & p. p. {Toiled}; p. pr. & vb. n. {Toiling}.] [OE. toilen to pull about, to toil; of uncertain origin; cf. OD. teulen, tuylen, to labor, till, or OF. tooillier, toailler, to wash, rub (cf. {Towel}); or perhaps ultimately from… … The Collaborative International Dictionary of English
TOIL — index effort, endeavor (noun), endeavor (verb), industry (activity), labor (work), labor, persevere … Law dictionary
toil´some|ness — toil|some «TOYL suhm», adjective. requiring hard work; laborious; wearisome; tiring: »We made a long, toilsome climb up the mountain. SYNONYM(S): fatiguing, onerous. –toil´some|ly, adverb. –toil´some|ness, noun … Useful english dictionary
toil´some|ly — toil|some «TOYL suhm», adjective. requiring hard work; laborious; wearisome; tiring: »We made a long, toilsome climb up the mountain. SYNONYM(S): fatiguing, onerous. –toil´some|ly, adverb. –toil´some|ness, noun … Useful english dictionary
toil|some — «TOYL suhm», adjective. requiring hard work; laborious; wearisome; tiring: »We made a long, toilsome climb up the mountain. SYNONYM(S): fatiguing, onerous. –toil´some|ly, adverb. –toil´some|ness, noun … Useful english dictionary
toil|worn — «TOYL WRN, WOHRN», adjective. worn by toil; showing the effects of toil … Useful english dictionary
Toil — Toil, v. t. 1. To weary; to overlabor. [Obs.] Toiled with works of war. Shak. [1913 Webster] 2. To labor; to work; often with out. [R.] [1913 Webster] Places well toiled and husbanded. Holland. [1913 Webster] [I] toiled out my uncouth passage.… … The Collaborative International Dictionary of English
toil — [n] hard work application, drudgery, effort, exertion, industry, labor, moil, nine to five*, occupation, pains*, sweat, travail; concepts 100,362,677 Ant. entertainment, fun, pastime toil [v] work hard drive, drudge, grind, knock oneself out*,… … New thesaurus